ОҚУШЫЛАРДЫҢ МІНДЕТТЕРІ

6.1 Оқушылар мектепке белгіленген нысанда мектеп формасында келеді:

• Қыздар: 1-11-сыныптар үшін
  • қою көк белдемше, тізеден 5 см-ден артық емес және ақ блузка, көю көк түсті жилет
  • спорттық аяқ киім емес, өкшесі 3 см-ден аспайтын аяқ киім.
• Ұлдар:
  • 1-11- кластар үшін қара көк  түсті шалбар, ақ жейде, және қою көк түсті жилет
  • спорттық емес аяқ киім.
• Мереке күндері - көйлек формасы (ақ жейде);
• Суық ауа райында ақ жейдені қалың ақ водолазкаға ауыстыруға болады, сонымен қатар классикалық қою көк түсті свитер де рұқсат етіледі;
• Дене шынықтыру, АӘД, технология сабақтарында оқушылар арнайы форма, киім және аяқ киімдерін алмастырады.
• Ішкі тәртіп ережелерін, өзін-өзі басқару органдарының және мектеп парламентінің шешімдерін және мектеп директоры бекіткен мектеп директорының бұйрықтарын, ережелер мен мектептің жергілікті актілерін орындауға;
• Басқа оқушылардың, мектеп қызметкерлерінің құқықтарын, ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу, олардың мүдделерінің бұзылуына жол бермеу, кіші балаларға көмектесу және мінез-құлық мәдениетін сақтауға;
• Тәртіпті болуға, мектептегі және оның сыртындағы қоғамдық тәртіпті сақтауға, мектеп формасына қойылатын талаптарды сақтауға және сыртқы келбетін бақылауға;
• Сабақ кестесіне сәйкес пәндер бойынша үй тапсырмасын орындап келу, мектепке бару үшін қажетті оқу құралдарын, кітаптарды, дәптерлерді, күнделіктерді алып келуге;
• Оқуға саналы болу, сабақтарға уақтылы келу, жұмыс орнында тәртіпті сақтау, сабақтардан қалу жағдайда ресми құжаттар немесе ата-аналардың түсіндірмелерін ұсынуға;
• Мектептің меншігін қорғауға, басқа адамдардың жұмысының нәтижелеріне, жасыл алаңдарға қамқорлық жасауға;
• Электр қуатын, суды, химиялық заттарды және басқа материалдарды үнемді пайдалануға;
• Мектеп жарғысында белгіленген бөлікте мектеп қызметкерлерінің талаптарын орындауға;
• Егер оқушы сабаққа келмесе немесе басқа себептермен (ауру және т.б.) келмесе, оқушы бұл туралы сынып жетекшісіне сол күні сабақ басталғанға дейін хабарлауға және сабаққа шыққан күні медициналық анықтаманы ұсынуға;
• Денсаулығына қамқорлық жасау, адамгершілік, рухани және физикалық дамуға және өзін-өзі жетілдіруге ұмтылу;
• Мектеп формасының белгіленген формасына сәйкес сыртқы келбетті бақылауға;
• Мұғалімдермен, ата-аналармен, ересектермен, мектепке келушілермен және оқушылармен кездескенде амандасу, жол беруге міндетті;
• Оқушыларға оқытушының бөлмесіне рұқсатсыз кіруге тыйым салынады;
• Сабақтан кейін оқушылар дәліздегі арнайы киім шешетін шкафқа барады. Сынып жетекшісі қатысып, барлық оқушылардың киініп, үйге қайтуын қадағалайды.
• Барлық оқушылар мен мұғалімдер сырт киімдерін дәліздегі арнайы киім шешетін шкафқа қалдырады, екінші аяқ киім (жеңіл бәтеңкелер, туфлилер, т.б.) болуы міндетті.

6.2. Ұйымда оқитындардың құқығы бар (оқушы дауысы): Мемлекеттік білім беру стандарттарына сәйкес негізгі білім беру бағдарламасы бойынша сапалы білім алуға:

• Білім беру қызметін жүзеге асыратын ұйымды және негізгі жалпы білім алғаннан кейін оқыту формасын таңдауға;
• Жарғымен және ұйымды басқаратын басқа да жергілікті актілермен танысуға;
• Жеке оқу жоспарлары немесе жеделдетілген оқу курсы бойынша игерілген білім беру бағдарламасы аясында оқуға;
• Ата-ананың жеке арызына сәйкес факультативті, элективті пәндерді, курстарды таңдауға;
• Қосымша білім беру қызметтерін алуға («Қосымшабілім беру үшін балалардың құжаттарын қабылдау және қосымша білім беру ұйымына тіркелу» мемлекеттік қызметі бойынша мектеп базасындағы аула клубына, жастар мектебінің филиалдарына бару).

6.3.Оқушыларға тыйым салынады:

• Бас киім кию (хиджаб, шарф, тақия)
• Макияж, маникюр жағуға болмайды, себебі бұл балалардың денесіне зиянын тигізеді.
• Қаңқа жүйесінің құрылымы бұзылғандықтан, жоғары тақалы аяқ киімді киюге рұқсат етілмейді.
• Аксессуарлар: оқушыларға қарапайым алқалар мен косметикалар, қанық түспен боялған тырнақтар, өсіру сырға тағу.
• Пиротехникалық бұйымдарды, алкогольді, темекі бұйымдарын, улы және есірткі заттарды әкелуге, беруге немесе пайдалануға;
• Мектепте және оның аумағында темекі шегу – ішкі тәртіп ережелерін, санитарлық-гигиеналық ережелерді, өрт қауіпсіздігін өрескел бұзу, бұл жасөспірім мен оның ата-анасын әкімшілік жазаға тартуға әкеп соқтырады;
• Алкогольді ішімдік ішкені және есірткі қолданғаны үшін оқушы наркологқа тіркеліп, әкімшілік жазаға тартылуы мүмкін.
• Жарылыстар мен өртке әкелуі мүмкін кез келген құралдар мен заттарды қолдануға;
• Мектептегі қоғамдық тәртіпті, мектептің жарғысын, мектептің ішкі ережелерін, осы ережелерді бұзуға;
• Оқу процесінде мектеп ғимаратында ұялы байланыстарды, ойнатқыштарды, электрондық ойындарды пайдалануға;
• Басқа оқушыларға және барлық мектеп қызметкерлеріне қатысты дөрекі сөздерді қолдануға;
• Мектепке сабаққа қатысы жоқ заттарды әкелуге;
• Қарым-қатынасты нақтылау, қорқыту, қорлау үшін физикалық күш қолдануға;
• Басқаларға, өз өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін кез-келген әрекеттерді жасауға;
• Мектепке күнбағыс тұқымын әкелуге;
• Қабырғаға және жиһазға жазу, сызу, мектеп жиһазын, кеңсе техникасын және басқа мүліктерді сындыруға;
• Мектептің кітаптары мен оқу құралдарына жазулар жазуға, кітаптардың беттерін жыртуға;
• Ғимараттың ішінде және мектеп алаңын қоқыстауға болмайды. Қоқысты арнайы қоқыс контейнерлеріне тастау керек;
• Сабақ кезінде мектептің дәлізінде жүруге;
• Баспалдақпен, терезе саңылауларының жанында және ойынға жарамсыз басқа жерлерде жүгіруге;
• Оқушылар көп жиналатын орындарда кептелістерді ұйымдастыруға;
• Мектептен немесе сыныптан өз еркімен кетуге;
• Сынып журналын, сынып бөлмесінің кілттерін алуға, сынып бөлмелерін жабуға, рұқсатсыз терезелерді ашуға;
• Ұйым әкімшілігінің рұқсатынсыз ұйымның кеңсесінен, зертханаларынан және басқа бөлмелерден құрал- жабдықтарды алуға;
• Сыртқы киіммен, лас аяқ киіммен, бас киіммен жүруге тыйым салынады.
• Мектеп оқушылары (қыз балалар) оқу процесі кезінде маңдай шашын (кекіл шаш) қабақтан төмен түсірмей,шашы ұзындары бос жібермей,бір өрім немесе қөс өріп жүруі міндетті және шашын,тырнағын бояуға,жасанды кірпік салуға тыйім салынады.
• Мектеп оқушылары (ер балаларға) шаш қиған немесе қысқартқан кезде самай тұсына түрлі үлгідегі өрнек салуға тыйм салынады.
• Тұрмыстық затқа қызығушылық салдарынан әр түрлі деңгейдегі қылмыс түрлері туындамас үшін және мектеп оқушылары арасында әлеуметтік жік тудырмас үшін смарт сағаттарды тағуға және смартфондарды ұстауға тыйым салынады.

6.4 Мектептегі сабаққа қатысу және оқушылардың сыртқы келбетіне қойылатын талаптар:

• Мектепке бара жатқанда оқушы қоршаған ортаны дұрыс бағалап, жол қозғалысы ережелерін бұзбай, қауіпсіз жолды таңдап, қауіпсіздік ережесін сақтауы керек.
• Қоғамдық көлікте оқушы жүріс-тұрыс ережелерін және қажетті қауіпсіздік шараларын сақтауы керек.
• Оқушылардың мектепке келу тәртібі оқу жоспары және қосымша сабақтар кестесімен, оның ішінде мектеп директоры бекіткен кестеге сәйкес, сонымен қатар 7.45-тен ерте емес және 20.00-ден кешіктірмей мектеп ғимаратында болу ережелерімен анықталады.
• Оқушы сабақ басталардан 15 минут бұрын мектеп кекелуі керек, мектептің белгілеген киім формасына сәйкес ұқыпты және таза киінуі керек.
• Оқушы сырт киімдерін, бірінші аяқ-киімін дәліздегі арнайы киім шешетін шкафтарына қалдырады.
• Ақшаны, телефонды, кілттерді және басқа құнды заттарды сыртқы киімнің қалтасына қалдыру ұсынылмайды, білім алушы аталған заттарды сақтауға мүмкіндігі болмаған жағдайда сынып жетекшісіне тапсыруға рұқсат етіледі.
• Мектептегі оқушы өзін ұқыпты ұстау керек, қол орамалы, тарақ, ауыстырылатын аяқ киім және оны сақтауға арналған сөмке болуы керек.
• Оқушы жеке бас гигиенасын сақтау керек. Оқушылардың келуін, келбетін сынып жетекшісі бақылайды және осы ережелерге сәйкес оларға талап қояды.
• Сабақты бастамас бұрын оқушылар кестені тексеріп, қоңырауға дейін сыныпқа келуі керек;
• Сабаққа алғашқы қоңырау - бұл ескерту,алғашқы қоңырауда оқушылар сыныпқа кіріп, сабаққа дайындалады. 2- қоңырауда сабақ басталуы керек.
• Екінші қоңыраудан кейін сабаққа кіру - бұлкідіріс, ол оқушының күнделігіне жазылады.
• Сабаққа жүйелі кешігіп келетін оқушылар туралы ата-аналарына хабарлама жіберіліп, мектеп әкімшілігіне ата-аналарымен бірге түсініктеме алуға шақырылады
• Оқу мезгілінде мектепті тастап шығуға сынып жетекшісінің немесе кезекші мектеп әкімшісінің жазбаша рұқсатымен ғана рұқсат етіледі.
• Мектеп уақытында мектептен және оның аумағынан мұғалімдердің рұқсатынсыз шығуға болмайды. Сабақтан қалған жағдайда оқушы сынып жетекшісіне дәрігердің анықтамасын немесе ата анасының (оларды алмастыратын адамдардың) сабаққа келмеу себептері туралы жазбасын ұсынуы керек. Сабақты себепсіз жіберуге болмайды.
• Егер оқушының мұғаліммен жеке шарты болмаса, оқушы сабақтан қалған күндерінің оқу материалдарын апта ішінде меңгеру міндетін өз жауапкершілігіне алады.
• Сабақ аяқтағаннан кейін киініп, әдеп ережелерін сақтай отырып, мекемеден шығуы керек.
• Кешігіп келген оқушыларды мектеп кезекшісі (вахтер) тіркейді және сынып жетекшісіне апарады, кешіккендігі туралы күнделігіне жазылады. Кешігіп келген оқушылар себептерін көрсете отырып, сынып жетекшісіне құжат (түсіндірме) берген жағдайда ғана сабаққа кіруге рұқсат етіледі.
• Оқушыларды сабақтардан босату тек мектеп директорының бұйрығымен және пән мұғаліміменкелісу арқылы мүмкін болады.
• Оқу күнінде мектепті тастап кетуге тек сынып жетекшісі арқылы рұқсат етіледі.
• Мектепте бөгде адамдардың болуына мектеп әкімшілігінің рұқсатымен ғана болады.
• Мектептегі сабақ жоспарынан басқа тыс шара жағдайларды және кезекшілік ережесін қоспағанда, оқушылардың сабақтан кейін үйлеріне кетуін сынып жетекшісі кадағалайды .
• Сабақтарды жіберіп алған жағдайда оқушылар келесі күні сынып жетекшісіне растайтын құжаттарды, оның ішінде: медициналық анықтаманы немесе түсіндірме немесе ата-анасының анықтамасын ұсынуы керек және сабақтың басталуына дейін телефон арқылы бірінші күннен хабарлауы керек.
• Сабаққа қатыспаған және сынып жетекшісіне растайтын құжаттарды ұсынбаған оқушы сабаққа мектеп директорының атына ата-анасынан жазбаша түсініктеме берілгеннен кейін жіберіледі.
• Сабақтарды өткізіп жіберу және дәлелді себептермен (ауру, аймақтық шараларға қатысу) оқушыны өткізілген сабақтың материалы негізінде мұғалімге тест тапсырудан және үй тапсырмасын орындаудан босатпайды, оны сынып жетекшілері оқушылардың ата-аналарына тақырыптарға арналған бағдарламалық материал көрсетілген хабарлама арқылы жеткізеді.
• Оқудан босату оқушы ата-анасының біреуінің өтініші негізінде белгілі бір уақытқа рұқсат берілуі мүмкін (алдын ала мектеп директорының атына 3 күннен кешіктірмей). Бұл жағдайда жіберілген сабақтарды білім алушының өзіндік жұмысы немесе оның қосымша сабақтарын өткізіп алған кезеңге дейін немесе кейін оқытушылармен жазбаша келісім бойынша өтеу керек. Оқушы өткізілген уақыт бойынша жұмыс туралы есеп береді, тиісті жазбаша тестілерді орындайды, оларды келесі сабақ алдында тексеру үшін пән мұғалімдеріне және бақылау бойынша директордың орынбасарларына тапсырады.
• Сабақтар кабинеттік жүйеге сәйкес өткізіледі. Бөлмедегі әр оқушыға мектеп директоры бекіткен, пән мұғалімі мен сынып жетекшісі бақылайтын сынып естесіне сәйкес нақты орын беріледі. Әр оқушы өз жұмыс орнының санитарлық жағдайын сақтауға жауапты.
• Оқушылар дене шынықтыру сабақтарына арналған спорттық киім мен спорттық аяқ киімде келеді. Оқушылар спортзалға мұғалімнің рұқсатынсыз кірмейді. Дене шынықтырудан босатылған оқушылар міндетті түрде залда болады. Дене шынықтыру мұғалімі шешінетін бөлмедегі оқушылардың заттарының қауіпсіздігі үшін жеке жауап береді. Оқушыларды жалғыз қалдыруға болмайды, барлығы дене шынықтыру пәні мұғалімінің қатысуымен спортзалға кіреді.
• Дене шынықтыру, техникалық еңбек мұғалімдері оқушыларды сабақтардан тек сабақтың аяқталуына байланысты қоңырау соғылғаннан кейін босатады, 1-4-сынып оқушылары сынып жетекшісіне тапсырылады.
• Әр сыныпта ең жақсы және тәртіпті оқушылардың арасынан жауапты адам тағайындалады, оның міндеттері:
  • күнделікті барлық сабақтарға және іс-шараларға оқушылардың қатысуы туралы жазбалар журналын жүргізу;
  • сынып жетекшісіне үлгерім туралы және сыныптағы оқушылардың мінез-құлық ережелерін сақтау туралы ақпарат беру.
• Оқушыларға ата-аналарының қаражаты, бюджеттік қаражат есебінен ыстық тамақпен «Жалпы білім беретін мектептердегі оқушылар мен оқушылардың жекелеген санаттарына ақысыз тамақтану» мемлекеттік қызметінде белгіленген тәртіппен қамтамасыз етіледі.

6.5. Оқушының сабақтағы іс-әрекеті:

• Оқушылар сабаққа қажетті үй тапсырмасын орындап келеді.
• Мұғалім кабинетке кірген кезде оқушылар орнынан тұрып, мұғаліммен амандасады.
• Оқушы тақтаға жауап беруге шыққан кезде, ол күнделігін мұғалімге бағалау үшін тапсырады.
• Орнынан жауап беру тәртібін мұғалім анықтайды.
• Жауап беру кезінде оқушы дауыстап, анық сөйлеуі керек, асықпай, өз ойларын нақты жеткізуге тырысуы керек.
• Сыныпта кеңестер мен сабақ талдау жұмыстарына қатаң тыйым салынады, өйткені олар оқу процесін бұзады, бұл оқу материалын сапалы меңгеруге кедергі жасайды.
• Жауап беруді немесе сұрақ қоюды қалайтын оқушылар қолдарын көтеру керек. Басқа жолмен, өзіне назар аудартуға тыйым салынады.
• Оқушылар мұғалімнің түсіндірмелері мен жолдастарының жауаптарын мұқият тыңдауға, шу шығармауға, сөйлеспеуге, алаңдамауға, сыртқы істермен айналыспауға міндетті.
• Сабақ уақытын тек оқу мақсатына пайдалану керек. Сабақ барысында сіз өзіңізді алаңдата алмайсыз және басқаларды сырттай әңгімелермен, ойындармен және сабаққа қатысы жоқ басқа нәрселермен алаңдата алмайсыз.
• Сабақ барысында ұялы телефондар мен оқу процесіне қатысы жоқ басқа құрылғыларды пайдалануға тыйым салынады.
• Егер сіз сабаққа кешігіп қалсаңыз, сынып есігін қағып кіру, мұғаліммен сәлемдесу, кешірім сұрап, отыруға рұқсат сұрау.
• Оқу процесін бұзатын әрекеттер өрескел тәртіп бұзушылық болып саналады және сабақтан кейін мектеп әкімшілігіне жазбаша түрде жіберіледі. Бұған жауапты адамдар мектеп әкімшілігінен тәртіптік жауапкершілікке тартылады.
• Оқу процесін өз әрекеттерімен бұзған оқушыларды мұғалім сабақтан кейін психологқа немесе әлеуметтік педагогқа әкімшіліктен тиісті шаралар қабылдау үшін жібереді.
• Оқушылар мұғалімнің ескертулеріне жедел және нақты жауап беруі керек.
• Сабақты рұқсатсыз қалдыруға тыйым салынады, оқу процесінде тек мұғалім сабақтан шығуға рұқсат береді.
• Арнайы дәрісханаларда оқушылар еңбек ережесі мен еңбек қауіпсіздігін сақтау керек әрі білу керек
• Оқушылар барлық үй тапсырмаларын күнделіктеріне толық және анық түрде жазуға міндетті.
• Партада отырғанда оқушылар өздерінің дене бітімін дұрыс тік ұстау жағдайын үнемі қадағалап отыруға, өз денсаулығын сақтау үшін бастарын талапқа сай еңкейтуге, мектеп медбикесімен белгілеген отыру ережесін сақтауға міндетті.
• АӘД және дене шынықтыру сабақтарында оқушылар қабылданған форманы (әскери және спорттық) қатаң сақтау керек (қара трико,ақ футболка және табаны ақ спорттық аяқ киім). Технологиялық сабақтарда қыздарда - алжапқыш, орамал, ер балаларда - халат немесе алжапқыш пен жеңқап болуы керек.
• Мектепте сағызды пайдалануға тыйым салынады.
• Сабақтың аяқталуына байланысты шақыру қоңырауы мұғалімге беріледі. Тек мұғалім сабақ аяқталғанын жариялап, сыныптан шығуға рұқсат береді. Сабақтан кетпес бұрын оқушылар (келушілер) оқу орындарын ретке келтіреді, жиһаздың жай-күйін тексеріп, мектеп мүлкін бүлдірген жағдайда пән мұғаліміне хабарлайды.

6.6. Үзіліс кезіндегі оқушының мінез-құлқы:

• Үзіліс кезінде оқушылар демалыс бөлмесінде болуы керек, ол сынып бөлмелерін желдетуге мүмкіндік береді
• Оқушылар мектептегі тәртіп пен тәртіпті сақтау бойынша міндеттерін атқаратын кезекші мұғалімдердің, мектеп қызметкерлері мен мектеп қызметшілерінің талаптарын орындауға міндетті.
• Оқушылардың тыныштығын бұзатын, жарақатқа алып келетін, мүліктің бүлінуіне жол беретін әрекеттерді жасауға тыйым салынады.
• Үзіліс кезінде оқушы жұмыс орнын тазалап, сабаққа дайындалуға міндетті.
• Кезекшілер мұғалімге бөлмені келесі сабаққа дайындауға көмектеседі.
• Үзіліс кезінде оқушыларға баспалдақтармен жүгіруге, еден мен терезеге отыруға тыйым салынады.
• Анайы дөрекі сөздерді, қимылдарды қолдануға, айқайлауға, қатты сөйлеуге, басқаларға демалуға кедергі жасауға жол берілмейді.пкткытьк

6.7. Асханада өзін-өзі ұстау мәдениеті:

• Тамақтану алдында қолды жақсылап жуу.
• Асханада сатып алынған тамақ пен сусындарды тек тамақтанатын жерде пайдалануға рұқсат етіледі.
• Таңертеңгі және түскі ас қабылдау кезінде кезекті сақтап жүру.
• Асханаға сыртқы киіммен кіруге тыйым салынады.
• Мәдениетті болу, жүгірмеу, шу шығармау, басқаларды алаңдатпау.
• Қауіпсіздік ережелерін сақтау.

6.8. Сыныптан тыс іс- шаралар кезіндегі тәртіп:

• Іс-шараларды өткізер алдында оқушылар қауіпсіздік ережесімен танысу керек.
• Жеке гигиена ережелерін қатаң сақтап, денсаулығыңыз немесе жарақат алғандығыңыз туралы мұғалімге уақтылы хабарлау қажет.
• Оқушылар жергілікті салт-дәстүрді құрметтеуге, табиғатты, тарихи және мәдени ескерткіштерді, жеке және қоғамдық меншіктерді сақтауға міндетті.

6.9. Қоғамдық орындарда оқушылардың жүріс-тұрыс ережелері:

Балалар мен жасөспірімдер міндеті:

• Қоғамдық жерлерде - көшелерде, аулаларда, саябақтарда, мәдениет үйлерінде, клубтарда, стадиондарда, коньки тебу алаңдарында, спорт алаңдарында қоғамдық тәртіпті, жол ережелерін қатаң сақтау;
• Қоғамдық орындарға барған кезде оқушы өзін қарапайым, мәдениетті ұстайды. Ол өзін қоршаған адамдарға, оның жанұясына, оқу орнына, іс-шарада бірге жүрген мұғаліміне таныстыратындығын есіне алады, концертте көршімен орындықта сөйлесуге, ұялы телефонмен сөйлесуге, шу шығаруға тыйым салынады. Әдепті сақтау және басқаларды мазаламауды ескеру қажет. Қойылым кезінде кету әдепсіздік болып саналады. Залда серуендеуге тыйым салынады.
• Қарт адамдарға, мүгедектерге және жас балаларға қамқорлық жасайтын ақсақалдармен сыпайы болу және қажет болған жағдайда көмек көрсету;
• Мемлекеттік және қоғамдық меншікке ұқыпты қарау;
• Көшелерде және қоғамдық жерлерде тазалық сақтау;
• Сыныптастары мен достарын лайықсыз істерден аулақ ұстау.

6.10. Балалар мен жасөспірімдер үшін сағаттық шектеулер:

• Жасөспірім мен балаларға ересек адамдарсыз көшеде түнгі 10-ға дейін рұқсат етіледі.

6.11. Оқушылардың оқу құжаттары:

• Әр оқушы өзімен бірге сабақ кестесіне сәйкес барлық керек-жарақтарын және талаптарға сәйкес құрастырылған оқушының күнделігін алып жүру және оны мұғалімнің өтініші бойынша беру керек.
• Оқушы күнделікті сынып жетекшісіне белгіленген күнде (бейсенбіде) тапсырып, оқу аптасының (жұма) қорытындылары бойынша атааналарға қол қоюы үшін беру керек.
• Күнделікте жазылған қорытынды және тоқсандық бағалар мен ескертулер сол күні ата-аналарға қол қою үшін ұсынылуы қажет.
• Күнделіктегі белгілерді немесе ескертулерді түзетуге, жоюға, сондай-ақ олардан парақтарды жыртуға қатаң тыйым салынады.

6.12. Оқушылардың мінез-құлқына қойылатын жалпы талаптар:

• Мектеп оқушылары үлкендерге құрмет көрсетіп, мұғалімдерге «сіз» деп, толық атыжөнімен ресми түрде қарым-қатынас орнатуы керек.
• Оқушылар мектеп ішінде ер мұғалімдермен қол беріп амандаспай, ресми амандасу түрінде «Саламатсыз ба» деп амандасады
• Оқушылар ересектерге, үлкен оқушылар кішілерге, ұлдар қыздарға жол беруі керек.
• Мектептен тыс жерде оқушылар өздерінің арнамысын, қадір-қасиетін және мектептің беделін түсірмеуі үшін барлық жерде өзін-өзі ұстауы керек.
• Сөйлеу мәдениетін бақылау, ана тілінің тазалығын сақтау қажет.
• Мектептің меншігін қорғауға, өзінің және басқа адамдардың мүлкіне ұқыпты қарау керек.
• Өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтау.
• Оқытушылардың немесе мектеп қызметкерлерінің ескертулеріне дұрыс жауап беру.
• Үлкендермен сөйлескенде жаман мінезқұлыққа жол бермеу, оның ішінде өз-өзін ұстай алмай, ұрысып, дөрекі сөйлеуге болмайды.
• Оқушылар мектеп мүлкін бүлдіргені үшін жауап береді (материалды қоса алғанда атааналар арқылы).

6.13. Оқушыларды ұйымдағы белсенді өмірлік ұстанымын арттыру үшін оқушылар ынталандырылады Оқушылар жақсы үлгерімі, үлгілі мінез-құлқы және мектеп өміріне белсенді қатысқаны үшін ынталандырылады:

Мемлекеттік қызметтерді көрсету үшін қажетті құжаттар тізімі:

• белгіленген нысандағы анықтама;
• көрсетілетін қызметті алушының (отбасының) мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан көрсетілетін қызметті алушылар санаты үшін жергілікті атқарушы органдар беретін мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек тұтынушыларына жататындығы туралы анықтама;
• алынған кірістер туралы мәліметтер (жұмыс істейтін ата-аналардың немесе оларды алмастыратын адамдардың жалақысы, кәсіпкерлік және басқа қызметтен алынған кірістер, мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алмаған отбасылардан көрсетілетін қызмет алушылар үшін алимент түріндегі табыс, жан басына шаққандағы орташа табысы өмір сүру құнынан төмен отбасылардан;
• жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар арасында қызмет алушылар үшін отбасында тәрбиеленетін жетім балалар мен атаанасының қамқорлығынсыз қалған балалардың қорғаншылық және қамқоршылық туралы анықтамасы

Оқушыларға келесі сыйақы үлгілері белгіленеді:

• алғыс жариялау,
• грамоталармен марапаттау,
• құрмет грамотасымен немесе дипломмен марапаттау,
• ата-аналарды алғыс хатпен марапаттау.

Ынталандыру мектеп директорының бұйрығымен жарияланады, барлық ұжымға хабарланады және оқушының жеке іс парағы құжатына енгізіледі:

• жақсы және үздік жетістіктер үшін;
• зияткерлік және шығармашылық жарыстар мен спорттық жарыстарға қатысуы және жеңіске жетуі;
• қоғамдық қызметі мен мектеп игілігі үшін ерікті түрде белсенді қатысуы.

6.14. Тәртіп бұзушылық:

Тәртіп бұзушылықтар - бұл оқушылардың мектептегі ережелерін бұзатын әрекеттер.

Тәртіптің өрескел бұзылуы төмендегідей ауыр зардаптарға әкеп соқтыратын немесе іс жүзінде залал келтіруі мүмкін деп танылады:

• оқушылардың, қызметкерлердің немесе мектепке келушілердің өмірі мен денсаулығына зиян келтіру;
• мектеп мүлкіне, оқушылардың, қызметкерлердің немесе мектепке келушілердің мүліктеріне зиян келтіру;
• мектептің тәртібін , жұмыстағы қолайлы жағдайды бұзу .


• Осы ережелерді орындау оқушыларды тәртіпке келтіреді, сапалы білім алуға көмектеседі және денсаулықтарының сақталуына жағдай жасайды.
• Осы ережені бұзудың барлық жағдайларын сынып жетекшісі сол күні оқушының ата-анасына хабарлама арқылы жеткізу керек.
• Осы ереженің жарамдылығы мектеп ғимаратында, соның ішінде мектептегі барлық оқушыларға сабақ барысында және сабақтан кейін де қолданылады.
• Осы ережені бұзғаны үшін оқушыларға әр түрлі тәртіптік шаралар қолданылуы мүмкін:
• Ата-аналарына баланың мінез-құлқы туралы хабарлау;
• Басқаларға зиян келтіретін мінез-құлықтың алдын алу мақсатында оқушы ата-анасын мектепке шақыру, тәртіп бұзушылықтың оң шешімін қабылдау;
• Сөгіс жариялау, оның ішінде оқушының жеке іс қағазына енгізе отырып;
• Материалдық залалды ата-аналардың есебінен өтеу;
• Оқушы мен оның ата-анасын мұғалімдер кеңесіне, әкімшілік жиналысқа, алдын алу кеңесіне шақыру. Қазақстан Республикасының заңдары бұзылған жағдайда оқушылармен олардың ата-аналары әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін;
• Мектепішілік тіркеу (ақпаратты жеке іс қағазына енгізе отырып). Бірнеше рет бұзақылық жасалған жағдайда, жауапкершілікке тарту мақсатында материалды кәмелетке толмағандар істері жөніндегі комиссияға ұсынуға болады.
• Оқушы осы Ережені бұзғаны туралы ақпаратты сынып жетекшісі оқушының жеке іс парағы құжатына енгізеді және мектеп берген сипаттамада көрсетуі мүмкін.